Responsive image

Uuyelele Kombinga yaNiipa

Ondoolopa yaNiipa oya lukilwa omwandi ngoka pamahokololo gonale gwa li ehala lyokuhikila iipa. Omwandi nguka ogwa li hagu imi oonyandi dhiipa iinenenene, onkene Oniipa otashi ti ehala lyiipa. Oniipa oya totwa po kehanganotumo lyaasoomi momumvo 1872. MOniipa omo mu na oshipangelo shotango kOnooli yaNamibia, Onandjokwe Lutheran Hospital sha tamekwa po koMundohotola Selma Rainio (Gwanandjokwe) momumvo 1911. Oskola yotango yuupangi oya tamekwa Kuku Gwanandjokwe poshitaasi shaMissioni pOniipa momumvo 1930. Oseminali yotango yaalongi oya totelwe tango mOniipa mu 18 Juni 1913. MOniipa omo mu na wo ombelewangeleki yaElCIN nosho wo Oshinyanyangidho shomambo shaELOK, shoka she egulukile nokupatuluka momumvo 1901. Oseminali yotango yaasitagongalo nayo oya totelwa pOniipa momumvo 1923.

Oniipa oyi na omakuluhala niikulunima oyindji. Omatungo omakulukulu ga tungwa neloya nosho wo omitholomo omiwanawa dhonalenale omo ge li mOniipa. Omahala ngaka otaga nana nokuhilila aatalelipo naayenda kOniipa. Ekalekepo lyiikulunima limwe lyomiilakanenwa yondoolopa. Iikulunima oyo uuthiga wetu nondhilo yetu ndjoka tayi tu dhimbulutha konale noku tu simanekitha kuuyuni.

Omanga Oniipa inaayi ninga ondoolopa mo30 Apilili 2015, oya li ya talwa ongomikunda dhi li metonatelo lyelelo lyoshitopolwa shaShikoto okuza 15 Januali 2004. Nomanga kaaya li omikunda odhindji oya li kohi yewiliko lyoamuthigululwakalo gwaNdonga. Onga elelo lyopashitopolwa paukamusela, ondoolopa yaNiipa otayi kambadhala yi ulike elelo ewanawa lyopandoolopa moNamibia.

Oniipa otayi adhika momukuma gwaShikoto kOnooli yaNamibia yo oyo osenda yoshikandjohogololo Oniipa. Oyi li mooha dhondjila onene yoB1 pokati kOmuthiya nOndangwa. Ondoolopa ndjika oyi li lela puuwanawa, oshoka oyi li ontega nondjila onene yolutenda nosho wo noondjila oonene dhoteya. Ondjila yoC121 oya taakana mOniipa ya kwatakanitha Oniipa noondolopa dhilwe ngaashi: Eenhana, Oshikango, Angola, Okongo noku za koRundu okuya kOnooli. Oniipa ehala ekulukulu li na ondjokonona ombwanawa yopaukriste noyi na wo eyopalo lye etwa kiimeno nomiti dha ziza. Oniipa otayi opalele omahumokomeho goludhi kehe.

Oniipa endiki lyiiyenditho hali imonikila, oshoka oli li pondingandinga noli li ehala enene pomutima gOshikoto lya kundukidhwa kondjila onene yolutenda yaShomeya naShikango. Oniipa oyi li lunga 5KM okuza mokapale koondhila kaNdangwa, hoka monakuyiwa taka kala okapale koondhila kopiigwana.

Google Maps Generator by embedgooglemap.net

MOniipa omuna omwaalu gwaantu gomimvo ngaashi tashi landula:

Oniipa egumbo lyoosikola heyali. Osikola ndatu odhepangelo, omanga oosikola ne odhopaumwene:

Oosikola dhepangelo:

  1. Hans Daniel Namuhuja Secondary School
  2. Oniipa Junior Primary School
  3. Onethindi Primary School

oosikola dhopaumwene:

  1. Chris Junior Primary School
  2. Heroes Private School
  3. Wendy Primary School
  4. North-Cote Pre and Primary school

Onandjokwe Intermediate Hospital

Yimwe yomiikondo tayi eta po iiyemo mOniipa ongaashi; oshikondo shoofaambulika nomanduluko, oshikondo shomatalelepo noohotela, oshikondo shoositola noongeshefa dhopevi nodhopokati noshikondo shiiyenditho. Oniipa oya talika ko onga ombonge nendiki lyelongo moka oyendji ye enda mo sha pitila mehanganotumo lyAasoomi nongeleka yaELCIN. MOniipa omu na oombeka 3, uulahite 2, oworkshop dhaahongi yiipilangi nayalwe, omaalaka 6 nuustola wopomahooli 4. Elelo lyooondolopa yaNiipa olya dhiladhila li kale noshituthi shOshipe kehe komumvo. Oshituthi shika osha tegelelwa shi yambule po nokunkondopeka eliko lyondoolopa nosho wo okukwathela aanangeshefa yetu ya tseye noya mone oompito dhoongeshefa dhawo dhi ye nokiilongo yopuushiinda nokombanda yomafuta. Oshipe natango osha tegelelwa shi kaleke po nokugamena omithigululwakalo dhetu, uunene dhOshiwambo.

Oku shi talela moonzo dhopaliko, ondoolopa yaNiipa oyi na ehala lya gwana nolyo opalela oopoloyeka adhihe dhi na sha nehumokomeho. Otayi gandja wo oompito dhokungeshefa ongele onoofambulika oonene noonshona, omatalelelopo niikwahotela, elongo, omagumbo nomalukalwa. Gamwe gomomalalakano getu omanene okukala niikunino momagumbo nomondolopa yetu, oofaambulika, omatalelopo, iikwamagumbo, elongo netungo lyomahwata goositola gopashinanena. Oniipa ohayi mono omutenya gwa gwana ngoka tagu vulu okulongithwa mokwaandjakaneka olusheno lwoketango. Ondoolopa yetu oyi na oondjila dholutenda nodhiihauto dhi li nawa nopopepi. Evi lyetu oli na ombiliha nAaniipa ohaya longo nuudhiginini nonelongelokumwe. Onkene, Oniipa oyi itula koshiyaalo sho oyo Osenda yelunduluko miikwangeshefa moNamibia molwa okukala kwawo pondingandinga nopooha dha yimwe yomondjila onene muNamibia. Ondoolopa yaNiipa oye egulukila noya pyakudhukilwa aanangeshefa, opo ya kundathane nokuhumitha komeho ondoolopa, shika otashi kwashilipaleke omatungo omape ga holoke.

Oniipa kayi na ashike ondjokonona ombwanawa yomapungulilo. Oyi li wo ehala ewanawa lyomainyanyudho nomathuwilo. Ondoolopa ndjika otayi pe omweendi omahala niinima oyindji okumona nokuninga. Shitiwa, Oniipa oyo ayike ondoolopa yi na omisiuma yopaunamiti ye egulukila kehe noyi na iikulunima nondjokonona yomiti nepango.


Omisiuma yopaunamiti oyi na ku kala ehala lyotangotango to talele po mOniipa. Omisiuma ndjika oyi li moshipangelo shaNandjokwe, oshipangelo shotangotango kOnooli yaNamibia noyi na kehe shoka sha li hashi longithwa mokupangitha aavu methelemumvo 18, thimbo lyuukoloni nethindilo kongudhi muNamibia. MOniipa omu na oSauna, ndjoka hayi adhika owala momahala gomathuwilo noya ha noonkondo koSoomi. Nosauna ndjika oto yi adha owala mOniipa moNamibia alihe. Osauna ndjika oyi na natango oonkondo dhawo oonkulu. Muyo omu na iitayi yomuti ‘gwobirch’ mbyoka to vulu okugwaya koshipa opo ombinzi yi kunguluke nawa molutu. Mosauna muka ito hala okuza, oshoka omuuwanawa nokuvululukilwa molwombepo yamo naasho wa fa owala wu li mOsoomi.


Omisiuma yaNakambale limwe lyomomahala gokutaalela po.Ngele wa yi komisiuma ndjika, oto tseya oshindji kombinga yomithigululwakalo dhaawambo nonkalo yaatumwa Aasoomi. Oto mono wo egumbo lyOshiwambo, omahala niinyangadhalwa ya mo.


Punyu International Hotel
Oshikoto Guest House
ELOC Guest House

Auala Library
Oniipa Rehabilitation Center
ELOC Printing Press
Oniipa Day Care
Namibia Post Office
ATMs
ELCIN Head Quarters
Three(3) filling Stations